“Ek neem Afrikaans terug in tyd en lê op woordvlak skakels tussen taalvorms van duisende jare gelede en hierdie jongste Germaanse taal, en daarby ook die enigste een wat op Afrikabodem ontwikkel het. Ons taal is ryk aan melodie en klankakkoorde, waarin en waardeur van die mees alledaagse tot die mees verhewe gedagtes en begrippe woordgestalte vind.”
Hierdie woordereis na die Brontaal is ’n onvergeetlike ervaring!
“Die oorheersende kenmerk van Borman se skilderwerk is die volkome harmonie wat bestaan tussen tema en uitbeelding – veral die uitbeelding van daardie tema wat sentraal staan in sy kuns: die ongeskonde prag van die Suider-Afrikaanse landskap as deel van die grotere Skepping.
So spreek ’n Borman tot die hart en siel van ons land en sy mense.”
(’n Borman-waterverf versier die Rooswater-bundel se buiteblad.
Die kleurbrosjure van sy skilderye in privaatbesit verskyn onder die Boeke-afdeling.)
Kyk deur die oë van hierdie kindjie na die Oorlog (1899-1902) en raak opnuut bewus van die ingrypende invloed wat die meedoënlose vernietiging op hulle lewens gehad het – nie slegs tydens die stryd nie, maar nog lank ná die vredesluiting op 31 Mei 1902.
Wanneer mense sodanige prente aanskou, word dit gou duidelik wat bedoel word met ’n term soos volkshumor. Die werk van T.O. Honiball, voorste eksponent van Afrikaanse skrokies en spotprente, verbeeld onomwonde wat "Afrikaanse humor" is. Nogtans is humor, soos kultuur, nie staties nie en daarom verbeeld Honiball se werk die humor van hierdie kunstenaar se volk gedurende sy leeftyd.
VOC-argiefmateriaal
Resolutions of the Council of Policy of the
Cape of Good Hope (1651-1795)
TANAP (Towards A New Age of Partnership) was a project initiated by the Nationaal Archief in The Hague and funded by the Dutch Government with the objective of transcribing and digitising the Resolutions of the Council of Policy of the Cape of Good Hope between 1651 and 1795 and making the data available to the general public and for scholarly purposes.
The original database (main dataset) is 'archived' by the Nationaal Archief. This version is the authentic record and cannot be accessed.
The TANAP CD is copyrighted to the TANAP Project (Nationaal Archief) and Sentrum vir Besigheids- en Taaldiens.
This product may be used by third parties as they wish, but the TANAP Project (Nationaal Archief) and the Sentrum must always be acknowledged, and the third parties may not reproduce, disseminate, display or publish the information without permission from NA/Sentrum.
VOC-argiefmateriaal
Transcription of the Estate Papers of
the Cape of Good Hope
Transcriptions of manuscripts from the Cape Archives about people and places at the Cape of Good Hope 1673-1834
1. Inventories, Auction Lists and Estate Accounts
Introduction
1.1 Inventories
MOOC8/1-75 (75 volumes)
Bilingual List to the Inventories (Dutch and English)
Transcribing the Inventories – a personal experience
Table of women whose deaths were childbirth-related
The Orphan Chamber – a visit
1.2 Auction Lists
MOOC10/1-5 (5 volumes)
MOOC10/6-46: Indexed
1.3 Estate Accounts
MOOC14/1-85: Indexed
Häszner's Medical Home Manual
2. "Bandietenrollen"
Introduction
CJ3186-CJ3192A (8 volumes)
CJ 2562-CJ 2568 (7 volumes)
3. VOC Muster Rolls
Introduction
VC39/2-VC48 (11 volumes)
NA12537-12653 (7 volumes)
VOC-argiefmateriaal
"Vrijboek" Lists transcribed
1768-1791
The Tracing History Trust (THT) presents the "Vrijboek" Lists Project CD:
Images and transcripts of "Vrijboek Lists of the Cape of Good Hope (1768-1791) vested in the Nationaal Archief (NA), The Hague. It contains the following information:
VOC "Vrijboek" Lists
1. Introduction
2. Images & transcripts
2.1 NA 12646 2.2 NA 12647 2.3 NA 12648
1768-1769 1783-1784 1786-1787
1769-1770 1784-1785 1787-1788
1770-1771 1785-1786 1788-1789
1771-1772 1789-1790
1773-1774 1790-1791
1774-1775
1775-1776
"Lijst van het Corps Pennisten"
CAR M16 Diverse stukken en boeken tot de Secretarie behoorende – 1778-1826
(pp. 231-237)
VOC-argiefmateriaal
"VOC Daghregisters" Part 1
1687 and 1692
Die CD bevat die inligting van die eerste deel van ’n voorsiene vyf dele (dus 5 CD’s altesaam) waarvolgens elf gefotografeerde VOC-dagregisters per tydperk gegroepeer word. Die elf dagregisters wat in die Kaapse Argief ontbreek, word in die Nationaal Archief, Den Haag, gehuisves en bevat in die meeste gevalle marginalia wat die dokumentinhoud in ’n groot mate verryk.
VOC-argiefmateriaal
"VOC Daghregisters" Part 2
1695, 1699 and 1700
VOC-Daghregisters, Deel 2: 1695, 1699, 1700 met Simon van der Stel wat in 1699 aftree en sy seun Wilhem Adriaen wat oorneem. Gefotografeer in die Nationaal Archief, Den Haag en plaaslik getranskribeer. Omvattende Inleiding.
Was die seun soos sy pa en kon hy die goeie nalatenskap van die ouer man gestand doen? Lees van die elemente en die natuur, skeepsverkeer as lewensaar van die Kaap, rampe en siektes op see, die nuwe hospitaal, Vergelegen weer eens, die Land van Waveren en die Groote Kerk. Talle persone se name word in gebeurlikheidsverband genoem.
VOC-argiefmateriaal
"VOC Daghregisters" Part 3
1704, 1706 and 1709
VOC-Daghregisters, Deel 3: 1704, 1706, 1709 met Willem Adriaen van der Stel nog aan bewind en Louis van Assenburgh wat in 1709 Goewerneur is. Gefotografeer in die Nationaal Archief, Den Haag en plaaslik getranskribeer. Uitgebreide Inleiding.
Laaste bewindsjare, name van opstandige vryburgers en hulle besware, Vergelegen, die Land van Waveren, inwyding van die Groote Kerk, en nog vele meer. Vergelegen word in 1709 tydens Louis van Assenburgh se bewind, opgeveil. Maak ook kennis met talle gewone mense in hierdie dagregisters.
VOC-argiefmateriaal
"VOC Daghregisters" Part 4
1713, 1714 and 1789
VOC-Daghregisters, Deel 4: 1713, 1714 en 1789 is op hierdie stadium die laaste CD in die THT-CD-reeks wat bekend gestel word. Gefotografeer in die Nationaal Archief, Den Haag en plaaslik getranskribeer. Inleiding.
1713 was die jaar waarin die vernietigende pokke-epidemie die Kaapse vlek asook die platteland getref het met ’n ongekende aantal sterftes onder almal – vryman, slaaf, inheemse. Lees van Gesaghebber Willem Helot wie posisie verdag klink, die poging tot moord beplan deur Willem Mensink wat skotvry waarskynlik ’n skuldige gewete moes sus, en die uitwerking van die Vredesverdrag van Utrecht wat tot aan Cabo gevoel is.
In 1714 arriveer Goewerneur Maurits Pasques de Chavonnes en sy gesin aan die Vlek, nuwe Khoi-kapteins kom by die Kasteel aan om deur die goewerneur ingehuldig te word, Maria Mouton staan tereg oor die moord op haar man, Frans Jooste en die ontberinge van die oorlewendes van die gestrande VOC-skip, Bennebroek, word beskryf. Dit is enkele hoogtepunte van die talle gebeurtenisse in die boek.
75 jaar later, in 1789, het die gang van die wêreld baie verander, talle skepe van verskillende Westerse lande doen maandeliks by die Kaapse hawe aan, die plaaslike militêre mag word versterk deur buitelandse legioene, o.a. dié van De Meuron, Württemberg en Luxemburg, en nuus van die Franse Revolusie wat ook hierdie uithoek bereik, hou later ernstige gevolge vir hierdie kolonie in.
Die name en omstandighede van talle mense word in al bg. dagregisters genoem.
VC-argiefmateriaal
"VC Daghregisters" Part 1
1680-1686
Simon van der Stel-tydperk, verskeidenheid interessante gebeure: die Kasteel dien as middelpunt van regeringsbedrywighede, huisves o.a. Makasser-adel. Belangrike besoek deur Kommissaris H.A. van Rheede.
Die weer is bepalend vir die welsyn van die gemeenskap. Stellenbosch as belangrike land-bousentrum; die eerste boeremark (basaar) geopen. Papegaai van Stellenbosch. Oorloë in Europa en Ooste beïnvloed lewe aan die Kaap. Slawe van Madagaskar verdien aandag.
Handel met inheemse volke van groot belang. Besoek van goewerneur aan Kooperberge, Namakwaland. Silwer in die Steenberge.
*VC: Verbatim Copies; die reeks bevat die VOC-dagregisters wat in die 1880’s in die Rijksarchief, Nederland oorgeskryf is en tans in die Wes-Kaapse Argief gehuisves word.